Mangan (Manganez) Nedir? Mangan Elementinin Özellikleri..

Mangan veya Manganez atom numarası 25 olan element. Simgesi Mn dir. 1774 yılında keşfedilmiştir. Periyodik tablonun 7-B grubunda yer alır. Grimsi metal renklidir. En önemli metallerden biridir.
Çeliğin dayanımını geliştiren bir alaşım elementidir. Bu özelliği içinde bulunan karbon miktarına bağlıdır. Yüksek karbonlu çeliklerde manganın etkisi sertlik ve dayanımı artırmaktadır. Elementler için kullanılan periyodik yapı A B olarak adlandırılmıştır.
Genellikle doğada demir elementi ve daha birçok elementle bağlı biçimde bulunmaktadır. Genellikle metal endüstrisinde alaşımlarda kullanılır özellikle paslanmaz çelik yapımında alaşımda gerekli bir hammaddedir. Yunanistan'ın magnezya bölgesinden adını almıştır. Manganez dioksit bileşiğinden 1774 yılında karbonun indirgenmesi neticesinde ilk olarak elde edilmiştir. Çelikteki aşınma ve paslanmanın önlenmesinde kullanılmaktadır. Endüstride oksitlenme aşamasına göre birçok farklı renk alabilen element renklendirici olarak da kullanılmaktadır. Çinko karbon ve alkalinli pillerin üretiminde kullanılan önemli bir elementtir. Manganez iyonları çok çeşitli enzimlerde ve fotosentetik bitkilerde yer alabilmektedir. Yüksek seviyelerde manganez memelilerde zehirlenme etkisi yapar.

Vücut metabolizması üzerine etkileri

Vücutta protein sentezlenmesinde, sindirimde ve besinlerden enerji üretilmesinde görev alan önemli minerallerin içinde bulunan etkili bir elementtir. Eksikliğinde sürekli yorgunluk, hafıza problemleri, kısırlık, kilo kaybı, özellikle çocuklarda ve bebeklerde büyüme geriliği gibi belirtiler görülür. Mangan bitkiler için de çok önemli bir elementtir ve günümüz modern tarım sektöründe vazgeçilmez bir gübre içeriğidir.

Manganez ve ya bilinen adıyla mangan cevheri doğada oksit ve ya sülfür bileşikleri halinde bulunur. Manganez metali yüksek sıcaklıkta bu bağların kırılması ve bu bileşik elementlerinin başka indirgeyici elemente bağlanarak ortamdan uzaklaştırılması vasıtasıyla üretilir. Bu indirgeyici element kolay bulunabilirliği ve daha düşük maliyeti yüzünden genelde karbondur. Karbonun reaksiyona girebileceği ve fırın içi yüksek sıcaklık ve basınç şartlarına dayanabileceği en önemli kaynağı metalurjik kok ve bazı kömür çeşitleridir. (http://tr.wikipedia.org/wiki/Mangan)
FERRO MANGAN


Manganez cevherinin oluşumunda demir oksit bağları olduğu için manganez cevheri içerisinde demir de mevcuttur. Bu demir manganezden önce reaksiyona girerek ilk önce oluşur ve saf manganez metalini bu prosesle üretmemize engel olur. Bu sebepten dolayı ortaya çıkan alaşıma Ferro Manganez, Ferro Siliko manganez denir.

Dünyada kabul görmüş Ferro Manganez standardına göre Ferro Manganez % 78 manganez içerirken; Siliko Manganez % 65 Manganez, % 16 Silisyum içerir. Geri kalan elementler ağırlıklı olarak demir ve karbondur. Her iki alyaj da çelik üretiminde oksijen giderme işleminde kullanılır. Siliko Manganez, oksijen giderme işlevini görürken aynı zamanda çeliğe silisyum alaşımı da verdiği için daha özel bir kullanım alanı vardır. Genellikle üretilen her ton çelik için 5-25 kg arasında Ferro Manganez ve/ve ya Siliko Manganez kullanılır.

Hem Siliko Manganez hem de Ferro Manganez yüksek sıcaklıkta gömülü tip elektrotlu ark ocaklarında üretilir. Aynı fırında her iki alyaj da üretile bilinir. Bu tip fırınlar çelik ark ocaklarından tamamen farklı olup; fırına yukarıdan önceden hazırlanmış olan karışım beslenerek fırın tabanından curuf ve metal alaşımı belirli aralıklarla boşaltılır. Fırına yüksek sıcaklık için yüksek akım beslenir. Bu yüksek akımı taşıyabilmesi için soderberg pastasından eriyip kendiliğinden pişen büyük çaplarda elektrotlar kullanılır.

Curufundan arındırılmış manganez alaşımı pik kalıplarda soğutularak kırma eleme işlemine tabi tutulur ve genellikle 10-80 mm ebatında çelik üreticilerinin kullanımına sunulur.

1 ton Ferro Manganez üretimi için 3.5-4.0 MWh, 1 ton Siliko Manganez üretimi için 4.0-4.5 MWh enerjiye ihtiyaç duyulur. Fırına manganez cevheri, kok kömürü, kuvarsit, kalker gibi hammaddelerin belirli oranlarda karıştırılmış karışımı beslenir.  (http://kazimokutan.com/siliko-manganez--ferro-manganez.html)